Ketensamenwerking in Stadse Werken Rotterdam

Omgevingsmanager

Zo moest Van Vulpen in Rozenburg, waar de werkzaamheden midden in de dorpskern plaatsvinden, eerst de gas-, water- en laagspanning kabels en leidingen vervangen alvorens de collega’s van Van Gelder überhaupt van start konden. Zowel in Rozenburg als op de Kleiweg heeft het aannemingsbedrijf omgevingsmanagers aangesteld die verantwoordelijk zijn voor een goed contact met de buurtbewoners. Hier heeft de gemeente de zorgen van de omwonenden op voorhand geïnventariseerd. Verzijl: ,,Op de Kleiweg gingen deze voornamelijk over trillingen door vrachtverkeer, die mogelijk schade aan de panden kunnen toebrengen. Wij snappen dat en hebben onze chauffeurs geïnstrueerd om stapvoets door de straat en over drempels te rijden. Daar wordt ook streng op gecontroleerd.”

Hugo Witteveen, teammanager van de gemeente Rotterdam, is tevreden over de ketensamenwerking; welke wezenlijk anders is dan hoe het voorheen ging. Redelijk uniek zelfs.  ,,Tot voor kort dacht de gemeente alle plannen uit, waarna we per klus op basis van de laagste prijs klus een aanbesteding uitschreven. Nu kunnen we direct in de engineeringsfase met verschillende aannemers vanuit de raamovereenkomst de voorbereiding starten.”

Bouwteam

Aannemers aan wie de opdracht gegund wordt, vormen vervolgens voor maximaal vier jaar een bouwteam, waarbij zij werkzaamheden eerst gezamenlijk voorbereiden en dan pas van start gaan. ,,Straten hoeven daardoor maar één keer open, wat leidt tot minder overlast voor omwonenden. Maar bovenal leidt deze samenwerking tot betere, meer creatieve, duurzame en efficiënte resultaten.” Verzijl deelt die mening. ,,De langere looptijd van zo'n raamovereenkomst geeft tevens de (financiële) rust en ruimte om duurzamer te werken. Iets wat er, als opdrachtgevers voor relatief korte opdrachten enkel aanbesteden op de laagste prijs, nog wel eens bij inschiet.”

,, Van Gelder heeft de afgelopen jaren miljoenen geïnvesteerd in nieuw, elektrisch of op biodiesel draaiend materieel. In aanschaf vele malen duurder dan de op fossiele brandstof werkende varianten. Klanten moeten daar dus wel voor wíllen betalen, wil de inzet daarvan lonen. Maar die bereidheid groeit gelukkig met de dag, waardoor ook wij onze eigen duurzaamheidsdoelstellingen kunnen halen.” Hun stip aan de horizon? Om in 2030 honderd procent circulair te werken. Oftewel: dan bestaat er geen afval meer.  ,,Alles wat we vanaf dat moment bouwen, moet met zoveel mogelijk herbruikbare grondstoffen gebeuren", aldus Verzijl.

,,Iets wat we nu al doen door bestaande pvc rioolbuizen schoon te maken, opnieuw te keuren en (met behulp van speciale hulpstukken) weer toe te passen op de locatie van herkomst. Op het project in Rozenburg worden oude betonnen buizen ter beschikking gesteld aan Rijkswaterstaat om in de Nieuwe Waterweg ‘dammetjes’ te leggen die de biodiversiteit te vergroten. " Maar circulair bouwen betekent volgens de directeur niet alleen het alsmaar hoogwaardig hergebruiken van grondstoffen. ,,Het daagt ook uit tot het gebruiken van zo min mogelijk eindige bronnen. Onder andere door biobased te gaan bouwen, met natuurlijk gegroeide materialen.”

Circulaire grondstoffen

Verzijl: ,,Dat er geen boom groeit die asfalt produceert, moge duidelijk zijn. Maar je kunt de van ruwe aardolie vervaardigde bitumen daarin bijvoorbeeld prima vervangen door gerecycled asfalt te ‘oogsten’ en te verjongen met bijvoorbeeld lijnzaadolie. En ook vlas- en hennepvezels of stro kunnen mooie alternatieven zijn voor meer chemisch gecreëerde grondstoffen.” Daarnaast moeten grondstoffen en materialen te allen tijden circulair zijn. Zelfs zand. ,,Zand is zand zou je zeggen. Maar dat is niet zo. Net zo goed als dat het duurzamer is een tweedehands fiets te kopen in plaats van een nieuwe, is het beter voor het milieu om gebruikt zand elders een nieuw leven te gunnen. Mits het ‘schoon’ genoeg is, of gemaakt, om aan te schaffen of door te verkopen.” Hetzelfde geldt voor zogenoemde ‘secundaire bouwgrondstoffen’, waaronder asfaltgranulaat of andere materialen afkomstig uit steenachtig bouw- en sloopafval. Ook die ‘Legosteentjes’ probeert Van Gelder zo goed mogelijk her te gebruiken. Waarom? Omdat hier in de markt steeds meer vraag naar is. ,,Circulair bouwen, waarbij vrijwel geen afval meer bestaat en grondstoffen steeds opnieuw worden gebruikt, is het nieuwe normaal geworden. We zijn het onze kinderen en de kinderen van onze kinderen verplicht dat wij de natuur niet verder uitputten.”

,,Uitdagend? Zeker. Maar alleen zo blijven we de toon zetten", stelt de directeur. ,,Puur bouwen om te bouwen gaat niet meer. Wie dat niet snapt, heeft  geen bestaansrecht meer. Je kan thuis klagen over de opwarming van de aarde, maar als je kiwi’s blijft kopen in plaats van appels van de boer om de hoek ben je zelf ook deel van het probleem. Dat is althans hoe ik, ook privé inmiddels, in de wedstrijd sta."

Van Gelder is blij met de projecten. ,,Vorig jaar juli zijn we onder andere aan de slag gegaan op de Oude Kleiweg in Rotterdam-Noord. In 2021 startte ook het voorbereidende werk in Rozenburg aan de Abelenlaan, waarmee eind datzelfde jaar een start is gemaakt met de realisatie.” De projecten variëren in omvang van enkele honderden tot enkele kilometers, maar luisteren beide zeer nauw,  vervolgt hij. ,,Grootste uitdaging zit ‘m in de mate van samenwerking met een groot aantal deelaannemers, de strikte vooraf besproken deadlines en de logistiek die erbij komt kijken om de overlast voor omwonenden tot een absoluut minimum te beperken.”